dinsdag 12 juli 2011

‘The News’: parodie en schoonheid

MUZIEKTHEATER
Clazz Ensemble met ‘The News’ van Jacob TV (voorpremière)
Odeon Zwolle, 9 juli

door Margaretha Coornstra

Nee, de ‘reality opera’ is nog niet af. In deze preview van vijftien losse scènes wordt zelfs helemaal niet gezongen. Tenzij je die vernuftige collages van zinsmelodiek en spreekritmen van de personen op het dubbele witte doek als een soort Sprechgesang beschouwt. Maar voor de première in 2012 zullen zich twee live zangeressen bij het gezelschap voegen.

In zijn mondelinge toelichting vertelt componist Jacob ter Veldhuis (artiestennaam JacobTV) over zijn inspiratie tot The News, opgedaan tijdens bezoeken aan tv-studio’s waar nieuwsrubrieken werden gefabriceerd. Anchorman en anchorwoman namen interviews af, beelden werden gemonteerd en daarmee de inhoud gemanipuleerd.
Dit proces fascineerde JacobTV dusdanig dat hij, in samenwerking met videokunstenaars Kristien Kerstens en Jan Boiten, zelf audiovisueel aan het scheppen sloeg.

Het resultaat wordt mooi. Jazeker, esthetisch en diepgravend mooi, tot vlagen kippenvel toe. Gelaatsuitdrukkingen, motoriek en zinsneden worden stilgezet, uitgelicht, ritmisch herhaald. Daaronder speelt live het Clazz Ensemble (de naam belijdt een grensvervaging tussen klassiek en jazz) werkelijk spátgelijk met de beweging op het scherm. Een militant staccato voor de felle tv-dominee; een gedragen, lyrisch legato voor de elegante retoriek van Obama; geagiteerde zestienden voor de beurshectiek op Wall Street.

Speciaal de indringende mimiek en stembuigingen van Sarah Palin blijken dankbaar materiaal voor vormvaste aria’s waarin ze bijna ontroert. Zoals in “Trust”, met een magnifieke gedempte trompetsolo. Bij fragmenten over Wilders en Berlusconi klinkt politiek-correct gelach uit de zaal, maar beeld en geluid sec geven daar geen aanleiding toe.

En juist dit is de kracht van The News: de parodie blijft impliciet en facultatief. Soms mag je ook iets van mededogen herkennen, of desnoods een lofzang. Het is maar net wat je erin wilt zien.

© Margaretha Coornstra, i.o.v. de Stentor

Absolutely, aesthetically and profoundly beautiful, goose pimples! Facial expression, locomotion and one liners are frozen, exposed and rhythmically developed. The music matches smoothly and meticulously to every momentum on the screens. A militant staccato for the enraged evangelist, a lyrical adagio for Obama’s elegant rhetoric’s, nervous 16ths for the Wall Street hectic. The intriguing facial expression and inflections of Sarah Palin appear to be rewarding material for the arias in which she’s almost touching.
(...) 
Politically correct laughter comes from the audience during the Wilders & Berlusconi scenes, although videos, lyrics and music give no reason for that.  And exactly this is the strength of THE NEWS: the parody remains implicit and facultative. Sometimes one is allowed to discover compassion, or if need be a hymn. It’s just the way you want to look at it.