Humor en diepgang bij 'Sweeney Todd'

MUZIEKTHEATER Recensie ‘Sweeney Todd’ (Stephen Sondheim, 1979)
Nederlandse Reisopera & Het Gelders Orkest o.l.v. Jeroen Sleyfer
De Spiegel Zwolle, 7-10-2014; 5 sterren

Publicatiefoto Sweeney Todd, door Marco Borggreve
i.o.v. Nederlandse Reisopera

door Margaretha Coornstra

Een vermetele keus van de Nederlandse Reisopera. Want de duistere operette Sweeney Todd behandelt een heikel thema, dat snel kan verzanden in hilarische giechelhorror. Gelukkig blijkt de casting uit diverse disciplines (cabaret, musical, opera) een gouden greep. Het Gelders Orkest, dat zijn alert en soepel penseel doopt in Sondheims flonkerend klankenpalet. Het koor dat, rijk en statig van klank, de handeling becommentarieert als in een Griekse tragedie. De stijlvolle vertaling in de boventiteling. De behendig gezongen ensembles. En het verhaal dat steeds op spanning blijft, door minieme coupures en gedreven acteerwerk.

In de titelrol toont Dale Duesing ons ‘The Demon Barber of Fleet Street’ als een gevoelige en in wezen fatsoenlijke man, die volledig vastloopt in de rouw om zijn verloren gezin. Zijn nobele, sonore bariton (die in de loop van de avond steeds meer loskomt) contrasteert met het krassen en kraaien van zijn tegenspeelster: Sanne Wallis de Vries kan haar vocale en motorische expressiedrang glorieus botvieren op de maffe, ontwapenende, maar volstrekt gewetenloze Mrs. Lovett.

Voor de pauze overheerst humor, na de pauze horror. Het sobere decor onthult een groteske, huizenhoge vleesmolen. Traag draaiende raderen en sissende stoomwolken suggereren hoe de slachtoffers worden vermalen tot pasteivulling. Onwillekeurig zit je te snuffelen: ruiken we nou écht…? En waren tot dusver al te plastische tonelen achterwege gebleven, de morele aftakeling van Todd escaleert alsnog tot een spetterend bloedbad. Maar een droef en plechtig slotkoor overstijgt het spektakel en onderstreept de visie van regisseur Marcel Sijm: dat de seriemoordenaar, deze ‘duivelse kapper’, uiteindelijk zelf medeslachtoffer is.

En zodra je het theater verlaat, waait je buiten in donker werkelijk de geur van gebraden vlees tegemoet. Afkomstig uit de oude gevangenis, die nu dienstdoet als restaurant.

© Margaretha Coornstra i.o.v. de Stentor, 9-10-2014