‘Schoonheid doet mensen zoveel goed’

Het gaat goed met Harriet Krijgh. De Nederlandse celliste nam deze zomer haar vierde Capriccio-cd op en kreeg weer een paar prestigieuze prijzen uitgereikt. Toch slaagt ze erin zichzelf te blijven en haar prioriteit in het oog te houden: de muziek, en wat die met mensen doet.

Tekst: Margaretha Coornstra

Amper een jaar geleden interviewde ik haar voor Luister vanwege haar derde cd; ditmaal is haar vierde cd ‘Elegy’ de aanleiding. En bespeelde Harriet Krijgh vorig jaar in de Cellosonates van Brahms nog de zogenaamde Magg-Stradivarius uit 1698, sinds november 2013 is een even bijzondere Paolo Maggini uit 1620 haar steun en toeverlaat. “Ik kreeg ’m in bruikleen van een Nederlandse privéstichting en ik ben er heel blij mee,” vertelt ze dankbaar. “De nieuwe cd, ‘Elegy’ is ook hiermee opgenomen.”
‘Elegy’ bevat een bloemlezing van romantische, programmatische werken voor cello en orkest, zoals ‘Kol Nidrej’ van Max Bruch, ‘Silent Woods’ van Antonín Dvořák en natuurlijk het titelnummer: Gabriel Fauré’s ‘Élégie’ opus 24. Voor de orkestpartij tekent de Deutsche Staatsphilharmonie Rheinland-Pfalz onder leiding van de Spaanse, maar in Amsterdam woonachtige dirigent Gustavo Gimeno, die in februari 2014 glorieus debuteerde met ‘ons’ Concertgebouworkest.

Op het curriculum vitae van Harriet Krijgh stapelen de wapenfeiten zich snel op. Zo gaat ze in de herfst van 2015 op tournee met de Academy of St. Martin in the Fields en dirigent Sir Neville Marriner. Maar deze herfst komt ze naar haar geboorteland. Voor de Amsterdamse Cello Biënnale, voor drie recitals en vier concerten met Het Gelders Orkest, waarbij ze soleert in het Eerste Celloconcert van Sjostakovitsj.
Wenen is namelijk haar vaste uitvalsbasis, sinds de 13-jarige Harriet de kans kreeg om te studeren bij Lilia Schulz-Bayrova, aan de Privatuniversität van het Konservatorium Wien. Het was de geestverwantschap met deze fenomenale Bulgaarse celliste die haar stimuleerde en inspireerde om het allerbeste uit zichzelf te halen. Inmiddels is ze 23. En vooral de laatste jaren neemt haar carrière een hoge vlucht. Zowel qua spel als uitstraling wordt de rossige, naturel ogende Harriet Krijgh nogal eens vergeleken met cello-legende Jacqueline du Pré.

Krijgh: “Ja, het gaat heel goed en daar ben ik blij mee. Dit is zo’n periode waarin alles op z’n plaats lijkt te vallen. Ik voel me op dit moment echt ‘gereed’ voor de grote dingen in mijn loopbaan. Ik ben tamelijk gedisciplineerd en heb veel geleerd in de afgelopen jaren. Er zijn wel momenten geweest dat ik ongeduldig was, doordat ik hoopte dat de kansen die ik nú pas krijg, al veel eerder zouden komen… Maar tegenwoordig merk ik dat alle dingen precies op de juiste tijd gebeuren; dat ik er nu werkelijk aan toe ben. En ik ben heel gretig om dat pad naar boven verder te beklimmen!”

Twee prachtige prijzen vielen haar ten deel. Ze werd in mei de ‘Rising Star’ van de European Concert Hall Organisation (ECHO ) en ontving in juli de ‘WEMAG Solistenpreis der Festspiele Mecklenburg-Vorpommern’. De ECHO-prijs levert haar een tournee op met haar duopartner, pianiste Magda Amara, langs grote zalen van Europa zoals Barcelona en Stockholm. Ze is dolblij met dit praktische aanbod. “Natuurlijk is elke prijs altijd een grote eer. Maar deze prijs is eigenlijk van één de mooiste die je kunt krijgen, want je kunt meteen aan de slag, je krijgt de concerten erbij. Al is de ‘WEMAG Solistenpreis’ ook heel mooi, want daarvoor word je elk jaar teruggevraagd. En er hangt daar zo’n fijne sfeer, met allemaal aardige collega’s.”

De complimenten en eerbewijzen stijgen haar nochtans niet naar het hoofd. Tussen de vele bedrijven door pakt ze nog momenten voor verstilling en bezinning. “Laatst waren we op tournee in Leipzig en daar wou ik heel graag die kerk van Bach zien, de Thomaskirche, waar ook zijn graf is. Ik kwam er op een zondagmorgen heel vroeg, dus ik was bang dat het gebouw gesloten zou zijn voor bezoekers. Maar ik had geluk, want er was net iemand aan het studeren op het orgel. Het was heel bijzonder om daar te zijn en die muziek te horen… Sowieso ben ik een fan van Bach, maar als je dan op die plek bent waar hij geleefd en gewerkt heeft, en je ziet zijn graf – ja, dat zijn van indrukwekkende momenten die ik koester.”

Haar website ‘World of Harriet’ draagt als motto een citaat van Pablo Casals: “We moeten voor ogen houden dat we één van de bladeren aan de boom der mensheid zijn. Zonder de anderen, zonder die boom, kunnen wij niet leven.” Waarom is juist deze uitspraak zo belangrijk voor haar?
“Een leuke vraag. Weet je, wij allemaal zijn elk maar zó’n klein deeltje van de hele wereld, en ik vind het zo mooi hoe je met juist heel kleine, fijne dingen zoveel groots kunt bereiken. Dat je met muzikale nuances zoveel goede emoties kun losmaken bij mensen… Ik zie dat ook bij mijn eigen festival (‘Harriet & Friends’, op de Oostenrijkse Burg Feistritz, MC). Daar komen ook mensen die maar heel weinig ervaring hebben met muziek. En toch kun je via die muziek bereiken dat ze zich openstellen.”

Tekenend voor Harriet Krijgh is haar aandacht voor mensen die buiten de boot dreigen te vallen. Regelmatig werkt ze mee aan benefietconcerten en zoekt naar mogelijkheden om muziekevents organiseren ten behoeve van mensen die niet, of alleen zelden en dan nog met grote moeite, in de concertzaal terechtkunnen. “Die doelgroep ligt mij heel na aan het hart! Ik hoop nog veel projecten te doen voor degenen die door gezondheidsproblemen, fysiek of geestelijk, niet zomaar even naar een concert kunnen gaan. Op die manier kun je als musicus ook een beetje helpen…”
Ze is er heilig van overtuigd dat muziek een krachtige rol kan spelen bij het welbevinden van ieder mens. Ook binnen het kader van therapievormen zijn de mogelijkheden van muziek misschien nog te weinig benut en uitgewerkt, overweegt ze: “Als iemand de kans krijgt om iets héél moois te horen, om de schoonheid ervan in alle nuances waar te nemen – dat doet zoveel goed…!”
Ze herinnert zich een indrukwekkend voorbeeld van een groots project, waarin de muziek een onmiskenbaar heilzame en emancipatoire invloed had op de deelnemers en publiek. “Op 14 juni speelde ik in Gmunden, in de buurt van Salzburg, bij een benefietgala voor mensen met het syndroom van Down. Na de pauze was er een fantastische voorstelling van professionele dansers, die samen optraden met Down-kinderen. Dat was zo prachtig om te zien: hoe deze kinderen, die normaal gesproken weinig controle over hun lichaam hebben, in die choreografie volkomen tot hun recht kwamen. Ze straalden ook helemaal en waren zó gelukkig! Kijk, dan besef ik weer hoe belangrijk muziek voor mensen is, en hoe blij ik ben dat ik doe wat ik doe.”

Harriet Krijgh: ‘Elegy’.
Met Deutsche Staatsphilharmonie Rheinland-Pfalz  o.l.v. Gustavo Gimeno. Capriccio, september 2014. Zie ook www.harrietkrijgh.com

© Margaretha Coornstra i.o.v. Luister, september 2014