'Juist in een hospice wordt geleefd’

Hospice Willem Holtrop bestaat 12, 5 jaar. En ‘jubileum’ blijkt geen ongepaste term. Ook in een hospice kennen ze feestelijke momenten.

door Margaretha Coornstra

ERMELO - “Wat is het hier mooi…!” is mijn eerste gedachte wanneer ik de parkeerplaats oprijd. De villa met haar idyllische bostuin doet denken aan een luxe kuuroord. Het hospice is vernoemd naar huisarts Willem Holtrop uit Ermelo, die zich indertijd sterk maakte voor de oprichting. “Zodra het gebouw klaar was, heeft hij hier eerst zelf een nacht gelogeerd,” vertelt bestuurslid Coen de Blieck. “Proefslapen,” lacht verpleegkundige Jolanda van Steinvoorn.
Zo’n reactie typeert de communicatie in dit huis: licht en soepel. Dit in tegenstelling tot de ‘loden deken’ die volgens De Blieck meestal over mantelzorgers heen ligt, op het moment van aanmelding: “Die mantelzorgers zijn vaak oververmoeid. Veel bewoners komen hier eigenlijk te laat binnen.”
 
Zoals een meneer die langdurig was verzorgd door zijn kinderen. “Ze begonnen onderling te kibbelen over wie van hen het beste voor vader kon zorgen,” zegt Van Steinvoorn. “Maar hier bleek dat hun vader veel meer pijn leed dan hij al die tijd tegen zijn kinderen had gezegd. Hij wilde hen niet ongerust maken. Pas zodra hij hier was, kon hij weer terug in zijn vaderrol en zij in hun kinderrol.”
Coen de Blieck: “Onze medisch coördinator, Roelf Holtrop, zegt het altijd zo mooi: ‘houden van’ is niet hetzelfde als ‘zorgen voor’. Bovendien: hier kúnnen we gewoon meer doen, met gespecialiseerd medisch personeel. Je kunt mensen hun waardigheid weer teruggeven. Zo hebben sommige zieken ongeneeslijke wonden die naar gaan ruiken. Hun hele huis raakt doortrokken van die akelige nare lucht. Maar hier kunnen ze daar iets aan doen.”
Bij die waardigheid hoort ook regie over het eigen leven, benadrukt Van Steinvoorn. “Sommige bewoners willen ’s morgens graag uitslapen. Dat kán hier, je hoeft geen rekening te houden met de thuiszorg.”
Als bewoner kun je ook je eigen kamer inrichten met vertrouwde spullen: een lievelingsstoel, favoriete schilderijen. In overleg kan zelfs je huisdier bij je blijven. “Een mevrouw wilde alleen komen als haar kat mee mocht. Dus wij die kat verzorgen, en dat ging prima. De kat zelf lag rustig op haar voeteneind.”

Pijnbestrijding heeft een hoge prioriteit. Van Steinvoorn vertelt hoe ze een bewoonster de suggestie deed om wat morfine te nemen. “Zij reageerde afwerend: ‘Nee nee, stel dat ik verslaafd raak!’ ” De Blieck: “Het eeuwige misverstand: dat je aan morfine verslaafd zou raken. Goede voorlichting is zó belangrijk! Aan morfine raak je echt niet zomaar verslaafd.”
Hij signaleert meer vooroordelen rondom het verschijnsel hospice. “Mensen noemen het wel ‘een sterfhuis’. Maar geloof me, juist in een hospice wordt geleefd! Patiënten bloeien op, alleen al doordat we hier alle tijd hebben om hun medicatie zorgvuldig af te stellen. Thuis komt je huisarts misschien één keer per dag langs. Maar hier heb je 24-uurszorg.”

Alles is bespreekbaar in dit huis. Bijvoorbeeld het feit dat sommige mensen fysiek moeite hebben met sterven. Zoals de man wiens echtgenote bij hem waakte en verzuchtte: “Hij gáát maar niet…!” Van Steinvoorn: “Soms mag je dan bewust zeggen: ‘Ga maar.’ En soms gaat het makkelijker als jij er even niet bent...” De Blieck: “Ja, het is belangrijk dat nabestaanden dat weten, want die kunnen zich erg schuldig voelen. Hebben ze 48 uur aan iemands bed gezeten en juist in die vijf minuten dat ze naar de wc gaan, gebeurt het... Dat schuldgevoel is onnodig. Je ziet het heel vaak. Blijkbaar kunnen sommigen het leven dan beter loslaten.”

Wat als iemand wel opgenomen wil worden, maar het uiteindelijke sterven toch liever thuis doet? Van Steinvoorn. “Dat mag natuurlijk! Alleen heb ik het nooit meegemaakt. Bewoners raken hier gehecht, ze voelen zich thuis.” Coen de Blieck: “Daarom heette een hospice vroeger ook wel het bijna- thuis-huis”.
En laat ik, vanuit mijn religieuze opvoeding, nu altijd hebben gedacht dat die term sloeg op Thuis met een hoofdletter…? Jolanda van Steinvoorn lacht. “Dat ook. Sommige mensen zeggen zelfs: dit is het voorportaal van de hemel.”

Op 1 januari 2015 bestond Hospice Willem Holtrop officieel 12, 5 jaar. Begonnen met vijf ‘bedden’ biedt het nu ruimte voor zeven bewoners. Ook tijdelijke opname is mogelijk, bij wijze van respijtzorg. Het medisch personeel is gespecialiseerd in pijnbestrijding. Verder zijn er getrainde vrijwilligers van wie sommige, zoals Henny Meyer (foto) al vanaf de oprichting meedraaien. Hospice Willem Holtrop hanteert de Bijbel als uitgangspunt, maar staat open voor iedereen, ongeacht geloof, geaardheid of financiële situatie. Zie www.hospicewillemholtrop.nl

© Margaretha Coornstra i.o.v. de Stentor, december 2014