De Hart & Ziel Lijst komt er weer aan! Tot en met 27 september kunnen we nog stemmen op onze favoriete muziek. Luister sprak alvast met presentatoren Margriet Vroomans (De Ochtend van 4) en Ab Nieuwdorp (Licht op 4 en De Klassieken) over hun eigen Hart & Ziel-ervaringen.
Ab Nieuwdorp: “Op mijn zestiende speelde ik tuba in de plaatselijke muziekvereniging. Ik had ook al conservatoriumplannen. Alleen repertoire voor tuba, dat bleef toch wat lastig. Op een dag kwam de dirigent met een stuk van een Engelse componist, Ralph Vaughan Williams. Nooit van gehoord, maar zúlke mooie muziek… En ook nog voor tuba en symfonieorkest: het kon dus wél! Nadat ik het cassettebandje grijs had gedraaid besloot ik om de cd te bestellen; ik had nog wat geld van mijn vakantiebaantje. Maar op de cd die aankwam, stond dus níet het Tubaconcert van Vaughan Williams. Wel de ‘Fantasia on a theme by Thomas Tallis’, door de Academy of St. Martin in the Fields en Neville Mariner. De man van de winkel zei: “Joh, probeer het gewoon en als het niet bevalt breng je ‘m weer terug.” Maar toen ik eenmaal thuis op mijn tienerkamer die muziek hoorde, was ik meteen blown away. De kracht van die strijkers, de opbouw met die bijna mystieke spanning, die kathedrale klank…!”
Margriet Vroomans: “Ik heb een bijzondere band met ‘Cantique de Jean Racine’ van Fauré. Dat stamt uit mijn kindertijd: mijn ouders zongen allebei in meerdere koren, en vooral mijn moeder zong dit vaak. Maar naderhand houd je je als puber natuurlijk met allerlei andere zaken bezig, dus dan vergeet je dat. Totdat ik ging presenteren voor Radio 4 en de ‘Cantique’ weer voorbijkwam. Opeens trilde die muziek iets in mij wakker waarvan ik niet meer wist dat het er zat. Dus toen twee jaar geleden mijn moeder overleed, ben ik meteen naar haar huis gegaan en heb daar de ‘Cantique de Jean Racine’ opgezet – heel hard, omdat ik het gevoel had dat ik haar alleen langs die weg nog kon bereiken.”
Ab Nieuwdorp: “Het mooie vind ik dat zo’n Hart & Ziel-stuk je leven lang met je meegroeit, als het ware een compaan wordt; iets wat soms troost biedt en dan weer vergezichten opent. Je ontdekt er ook steeds meer lagen in. Enerzijds is het heel individueel, anderszijds toch niet zo kwetsbaar dat je het angstvallig wilt afschermen; je kunt het met anderen delen. Ik denk nu ook aan het Requiem van Richafort, dat we ooit op de autoradio hoorden toen we als gezin ’s avonds door de Provence reden. De opname van Paul Van Nevel en zijn Huelgas Ensemble. Onze oudste dochter was nog klein, mijn vrouw was zwanger van onze jongste. De muziek kleurde het landschap in op een onvergetelijke manier; de chateaux leken ook niet langer toeristisch verlicht met spots, maar met fakkels…! Want zo gaat dat: Hart & Ziel-muziek is ‘über-zintuiglijk’, het beroert niet alleen je oor maar ook je ziel.”
Margriet Vroomans: “Op de redactie schertsen we weleens: ‘Hart & Ziel’ dreigt al gauw ‘hard en zielig’ te worden. Maar Hart & Ziel gaat niet alleen over droefheid en nostalgie. Het gaat over muziek die jou in vuur en vlam zet, zodanig dat je dat je die met anderen wilt delen. ‘Verbinding’ is hierbij een kernbegrip. Wat ik over mijn moeder vertelde is dus geen triest verhaal, integendeel! Dankzij de muziek voelde ik me nog steeds met haar verbonden. Maar net zo belangrijk vind ik het Tweede Pianotrio of het Octet van Mendelssohn, waarnaar ik tijdens het koken graag luister. Dan sta ik daar enthousiast bij het aanrecht te hakken en te snijden met die muziek in m’n oren…! Zo gaat een vriendin van mij altijd hardlopen met de Brandenburgse Concerten van Bach. ‘Hart & Ziel’ kan dus ook een frisse douche zijn, die je geest schoonspoelt en weer oplaadt.”
Ab Nieuwdorp: “Soms blijkt het een instap voor mensen die eerst niets met klassieke muziek hadden. Een autonome instap die ze zelf ontdekt hebben, dus niet iets wat hun is opgedragen door bijvoorbeeld Paul Witteman op tv: ‘Dames en heren, de ‘Matthäus’ is weer in het land en u moet beslíst…!’ Nee, zo'n Hart & Ziel-gevoel dient zich ongepland aan, als een knipoog van – tja, noem het God, noem het de Kosmos… Ik duid het zelf aan als ‘het parkeerplaatsmoment’ of ‘het vluchtstrookmoment’: dat je iets op de radio hoort waardoor je zó wordt geraakt, dat je de auto aan de kant moet zetten om de afkondiging af te wachten, zelfs al mis je daardoor een afspraak: wat was dat precies, wat heb ik gehoord? John Lennon zei het al: Life is what happens to you while you’re busy making other plans.”
NPO Radio 4 Hart & Ziel Lijst 2015
- Stemperiode: t/m 27 september.
- Uitzending Hart & Ziel Lijst: 12 t/m 16 oktober
- Hart & Ziel Festival: vrijdag 16 oktober van 07:00-20:00 uur in TivoliVredenburg. Bezoek de radio-uitzending met live muziekoptredens en interessante gasten, of doe mee aan één van de Hart & Ziel-activiteiten (o.a. open podium, yoga op klassieke muziek, schilderworkshops, muzikale proeverijen).Toegang gratis.
- Hart& Ziel Slotconcert: 20:15 uur, Hertz, TivoliVredenburg. Ensemble LUDWIG & Rosanne Philippens (viool). Kaartverkoop: www.tivolivredenburg.nl
Alle informatie: www.hartenziel.radio4.nl
(Luister. september 2015)
